شانزدهم آذر، روز دانشجو؛ گرامیداشت شهیدان جنبش بیداری و آگاهی

دانشجو و دانشگاه ایران ریشه در هویت ملی و تاریخی ایران دارند.
شانزدهم آذر در میهن ما روز دانشجو نام گرفته است. روزی که یادآور فریاد اعتراض و مقاومت دانشجویان ایران در برابر دیکتاتوری شاه بعد از کودتای ننگین ۲۸مرداد است. در شانزدهم آذر سال ۱۳۳۲، سه دانشجوی شجاع در دانشگاه تهران «قندچی» «شریعت‌رضوی» «بزرگ‌نیا» بی‌اعتنا به رگبار گلوله‌ها در مقابل دیکتاتوری شاه ایستادند و در قفای آزادی خود را فدا کردند.

بعد از این واقعه نه تنها جنبش دانشجویی به محاق نرفت بلکه اعتلای شگرفی یافت. از سال ۱۳۴۲ تا انقلاب ضدسلطنتی در تاریخ ایران شاهد پیدایش سازمانهای انقلابی، سازمان مجاهدین خلق و چریک‌های فدایی خلق بودیم؛ دانشجویانی که دانشگاه را سنگر مبارزه و آزادی کرده بودند و زمینه‌ساز واژگونی سلطنت پهلوی شدند. دانشجویانی که بنیانگذاران فدا و ایستادگی بر سر آرمان آزادی شدند و چه بسیار از آنها که در زندان و شکنجه‌گاه و در میدانهای اعدام و تیرباران جانشان را از دست دادند و پلی برای پیروزی نسلهای آینده شدند نه اینکه خود حاضران بر پیروزی باشند.

بعد از حاکمیت ننگین خمینی، بهار زودگذر انقلاب مردم ایران فرا رسید. خمینی در بهار ۵۹ با اعلام کودتای ضدفرهنگی فرمان تعطیلی دانشگاهها را صادر کرد...
بعد از آغاز مقاومت انقلابی در ۳۰خرداد۶۰ و شروع فصل اعدام‌ها در زندانهای سراسر کشور هزاران دانشجو به میدان‌های اعدام و تیرباران سپرده شدند، آنان پویندگان حقیقی یاران دانشگاهی پیش از خود بودند. نسلی که بسیاری از آنها بعد از سالها زندان و شکنجه در جریان قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال۶۷ سربه‌دار شدند.
این مسیر پرشکوه در فراز دیگری به قیام دانشجویی ۱۸تیر ۷۸ متصل شد. از آن قیام پرشور که شعله‌اش از دانشگاه تهران روشن شد و به سراسر ایران زبانه کشید.
در ساعتهای اولیه‌ بعد از نیمه‌شب ۱۸تیر سال ۱۳۷۸جمع کثیری از دانشجویان در خوابگاه دانشجویی امیرآباد تهران به‌ یک تظاهرات ضدحکومتی دست زدند و علیه اختناق حاکم شعار دادند.
مدتی بعد‌، یکانهای ویژه ضدشورش با محاصره منطقه، با گاز اشک‌آور و باتون و سلاح، به ‌خوابگاهها هجوم آوردند و دانشجویان را به‌طرز وحشیانه‌ای مورد ضرب وجرح قرار دادند. ۳تن از دانشجویان در جریان حمله پاسداران به‌کوی دانشگاه کشته، بیش ‌از ۱۰۰۰‌تن زخمی و حدود ۱۰۰۰‌تن نیز توسط پاسداران دستگیر شدند.
این خروش در قیام سراسری سال۸۸ به اوج دیگری رسید. از خرداد تا دی ۸۸ این دانشجویان بودند که در تمام زمینه‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی چنگ در چنگ حاکمیت ولایت فقیه شدند. بیشترین شهدا، مجروحان و زندانیان قیام ۸۸ از آن دانشگاه بود. قیام ۸۸ نقطهٔ پایان جولان دادن نزدیک به دو دهه سلطه‌گری ارتجاع بر دانشگاه بود.
بعد از سال۸۸ جنبش دانشجویی همواره در پیوند گسست‌ناپذیر با اعتراضات و تحصن‌ها و قیامهای باقی اقشار مردم ایران بوده است. این پیوند و همبستگی در قیام دی۹۶ به یک جنبش و قیام سراسری تبدیل شد. در قیام آبان۹۸ شماری از شهدا از دانشجویان آزاده بودند که خونشان بر سنگفرش خیابانهای ایران جاری شد.
حال دانشجو و دانشگاه در ایران، بعد از یک گذار تاریخی ۸۶ساله وارث حقیقی مبارزه دانشجویی گشته است. هرچند که ضربه تبرها بر پیکرش زده‌اند اما زخم نشده و جوانه شد و در روز آزادی ایران  گل خواهد داد.
در این روز گرامی می‌داریم یاد همه شهیدانی که از دانشگاه این سنگر آزادی به‌پا خاستند و خونشان را فدیه آزادی مردم ایران کردند.